PRZEMOC DOMOWA
Przemocą domową jest jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności :
a) narażające te osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Osobą doznającą przemocy domowej może być :
a) małżonek, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,
b) wstępni i zstępni oraz ich małżonkowie,
c) rodzeństwo oraz ich wstępni, zstępni i ich małżonkowie,
d) osoba pozostająca w stosunku przysposobienia i jej małżonek oraz ich wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,
e) osoba pozostająca obecnie lub w przeszłościowe wspólnym pożyciu oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,
f) osoba wspólnie zamieszkująca i gospodarująca oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,
g) osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania,
h) małoletni
- wobec których jest stosowana przemoc domowa.
Osobą doznającą przemocy domowej jest również małoletni, będący świadkiem przemocy domowej.
Osobą stosująca przemoc domową jest pełnoletni, który dopuszcza się przemocy domowej wobec wyżej wymienionych osób.
Przemoc domowa jest przestępstwem ściganym z urzędu.
Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.
(art. 304§1 Kodeksu postępowania karnego).
Zgodnie z art. 12. Ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej :
- osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy domowej, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora.
- osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
W przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej następuje wszczęcie procedury ,,Niebieskie Karty’’
Wszczęcie procedury następuje poprzez wypełnienie formularza ,,Niebieska Karta –A’’ i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą domową.
Formularz zobowiązani są wypełnić przedstawiciele podmiotów:
- pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej,
- funkcjonariusz Policji,
- żołnierz Żandarmerii Wojskowej – w przypadku, gdy sprawa dotyczy żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową,
- pracownik socjalny specjalistycznego ośrodka wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,
- asystent rodziny,
- nauczyciel wychowawca będący wychowawcą klasy lub nauczyciel znający sytuację domową małoletniego,
- osoby wykonujące zawód medyczny, w tym lekarz, pielęgniarka, położna lub ratownik medyczny,
- przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych
- pedagog, psycholog lub terapeuta będący przedstawicielem podmiotu funkcjonującego w składzie zespołu interdyscyplinarnego.
Zespół Interdyscyplinarny
Zespół Interdyscyplinarny to grupa specjalistów podejmująca się współpracy w celu udzielenia pomocy osobom lub rodzinom znajdującym się w kryzysie i dotkniętym problemem przemocy. Działania te skierowane są na rozwiązanie konkretnego problemu.
Do zadań zespołu interdyscyplinarnego należy tworzenie warunków umożliwiających realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej oraz integrowanie oraz koordynowanie działań zaangażowanych podmiotów w szczególności przez :
a) diagnozowanie problemu przemocy domowej na poziomie lokalnym,
b) inicjowanie działań profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych mających na celu przeciwdziałanie przemocy domowej i powierzenie ich wykonania właściwym podmiotom,
c) inicjowanie działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,
d) opracowanie projektu gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej,
e) rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym,
f) powoływanie grup diagnostyczno-pomocowych i bieżące monitorowanie realizowanych przez nie zadań,
g) monitorowanie procedury ,,Niebieskie Karty’’,
h) przekazywanie informacji właściwej miejscowo gminie,
i) kierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym dla osób stosujących przemoc domową lub programie psychologiczno-terapeutycznym dla osób stosujących przemoc domową,
j) składanie, na wniosek grupy diagnostyczno-pomocowej, zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosująca przemoc domową wykroczenia w postaci niestosowania się do obowiązku uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych lub programach psychologiczno-terapeutycznych
PODSTAWA PRAWNA DZIAŁANIA ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1249, z 2023 r. poz. 289, 535, 1606) oraz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2023 r. poz. 1870).
Bolesławcu Zespół Interdyscyplinarny działa na podstawie Uchwały nr LIV/ /567/2023 Rady Miasta Bolesławiec z dnia 5 lipca 2013 r. w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego (Dz. U. Woj. Dolnośląskiego z 18 lipca 2023 r. poz. 4337), Zarządzenie nr 207/2023 Prezydenta Miasta Bolesławiec z dnia 14.09.2023 r. w sprawie powołania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Bolesławcu.
W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele:
MOPS, Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Bolesławiec, Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu, Zespołu Opieki Zdrowotnej – Szpitala św. Łukasza w Bolesławcu, Komendy Powiatowej Policji w Bolesławcu, Prokuratury Rejonowej w Bolesławcu, Starostwa Powiatowego w Bolesławcu, Stowarzyszenia „Wiara – Rodzina - Życie” w Bolesławcu, Stowarzyszenia „Odnowa Życia” w Bolesławcu, Sądu Rejonowego w Bolesławcu
- Karolina Prosół – przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego, przedstawicielka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bolesławcu,
- Beata Kołodziej – zastępca przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego, przedstawicielka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bolesławcu,
- Katarzyna Setera - przedstawicielka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bolesławcu,
- Wioleta Nowakowska - przedstawicielka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bolesławcu,
- Beata Sulska - przedstawicielka Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Bolesławcu,
- Dorota Basiak - przedstawicielka Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Bolesławiec,
- Katarzyna Rzeszowska - przedstawicielka Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu,
- Danuta Stefanik - przedstawicielka Zespołu Opieki Zdrowotnej – Szpital św. Łukasza w Bolesławcu,
- Sławomir Maryniak - przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji w Bolesławcu,
- Bogusław Zawrotniak - przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji w Bolesławcu,
- Maja Zielińska - przedstawicielka Prokuratury Rejonowej w Bolesławcu,
- Aleksandra Cholewa - przedstawicielka Prokuratury Rejonowej w Bolesławcu,
- Katarzyna Grzelczyk - przedstawicielka Starostwa Powiatowego w Bolesławcu,
- Jacek Dudyński - przedstawiciel Starostwa Powiatowego w Bolesławcu,
- Justyna Ziółkowska - przedstawicielka Starostwa Powiatowego w Bolesławcu,
- Żaneta Zawada - przedstawicielka Stowarzyszenia „Wiara – Rodzina - Życie” w Bolesławcu,
- Mariola Starościak, przedstawicielka Stowarzyszenia „Odnowa Życia” w Bolesławcu,
- Joanna Junak - przedstawicielka Sądu Rejonowego w Bolesławcu,
- Lucyna Harmacińska - przedstawicielka Sądu Rejonowego w Bolesławcu.
W celu dokonania diagnozy i oceny sytuacji w związku ze zgłoszonym podejrzeniem wystąpienia przemocy domowej, a także realizacji zadań określonych w Ustawie, Zespół powołuje grupę diagnostyczno-pomocową w skład której wchodzą pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej oraz funkcjonariusz policji. Prace w ramach grup diagnostyczno – pomocowych są prowadzone w zależności od potrzeb wynikających z problemów występujących w indywidualnych przypadkach.
Do zadań grup diagnostyczno-pomocowych należy w szczególności :
- dokonanie, na podstawie procedury ,,Niebieskie Karty’’, oceny sytuacji domowej osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,
- realizacja procedury ,,Niebieskie Karty’’ w przypadku potwierdzenia podejrzenia wystąpienia przemocy domowej, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia,
- zawiadomienie osoby podejrzanej o stosowanie przemocy domowej o wszczęciu procedury ,,Niebieskie Karty’’ pod jej nieobecność,
- realizacja działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową,
- występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o skierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową albo w programach psychologiczno – terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową,
- występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o złożenie zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia w postaci niestosowania się do obowiązku uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych lub programach psychologiczno-terapeutycznych
- monitorowanie sytuacji osób doznających przemocy domowej, a także zagrożonych wystąpieniem przemocy domowej, w tym również po zakończeniu procedury ,,Niebieskie Karty’’,
- zakończanie procedury ,,Niebieskie Karty’’,
- dokumentowanie podejmowanych działań, stanowiących podstawę :
- uznania braku zasadności wszczęcia procedury ,,Niebieskie Karty’’,
- wszczęcia procedury ,,Niebieskie Karty’’, - informowanie przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego o efektach podjętych działań w ramach procedury ,,niebieskie Karty’’.
Zespół Interdyscyplinarny i grupa diagnostyczno - pomocowa udzielają pomocy osobie dotkniętej przemocą domową oraz podejmują działania w odniesieniu do sprawcy przemocy domowej, w celu zaprzestania stosowania tego rodzaju zachowań. Zapraszają osobę doświadczającą przemocy domowej na spotkanie grupy diagnostyczno – pomocowej, wzywają osobę wskazaną jako sprawca przemocy domowej na spotkanie grupy diagnostyczno – pomocowej oraz opracowują indywidualny plan pomocy, który zawiera propozycje działań pomocowych.
Spotkania z osobą doświadczającą przemocy i stosującą przemoc nie mogą być organizowane w tym samym miejscu i czasie.
Zakończenie procedury "Niebieska Karta" następuje w przypadku :
- Ustania przemocy domowej i uzasadnionego przypuszczenia, że zaprzestano dalszego stosowania przemocy domowej.,
- Rozstrzygnięcia o braku zasadności odejmowania działań.
Członkowie Zespołu oraz grup diagnostyczno - pomocowych zobowiązani są do zachowania poufności wszelkich informacji i danych, które uzyskali przy realizacji swoich zadań. Obowiązek ten rozciąga się także na okres po ustaniu członkostwa w Zespole oraz w grupach diagnostyczno - pomocowych.